Etnologia.pl
O serwisie
Zadaniem, jakie stawiamy przed sobą, jest uwolnienie etnologii z jej akademickiej niedostępności; wykazanie, jak daleko i szeroko poza mury uczelni może sięgać ...
czytaj...
Etnologia.pl poleca

Postkolonializm
Young dokonuje przeglądu kulturowych, społecznych i ...
Etnologiczne spojrzenie na rzeczywistość
Serwis etnologiczny
Polska
Śląski garnek wartości.
O etnokuchni, etnometodzie i etnohoryzontach nowoczesności
Recenzja: Anna Lerch-Wójcik, Pełny bonclok. Tradycje kulinarne w podmiejskich dzielnicach Jastrzębia Zdroju, Jastrzębie Zdrój 2018, ss. 224.
strona: | 1 | 2 |
Jak się smakuje etnokuchnię. O metodzie pracy z doświadczeniem kulinarnym
Anna Lerch-Wójcik z równą precyzją rekonstruuje receptury kuchni śląskiej i jak zapewnia każdy z 66 przepisów przetestowała osobiście, czego dowodem są zresztą zdjęcia gotowych potraw, jak i udostępnia piękny, czysty język gwarowy tego regionu. Książka opatrzona została Słowniczkiem wyrazów gwarowych, niezwykle cennym etnograficznie, gdyż na przykład na jego podstawie udało mi się ad hoc wychwycić pole semantyczne gwary śląskiej, żywej w małopolskich wsiach, z których rekrutowali się powojenni górnicy z Małopolski szukający na Śląsku lepszego życia niż była im w stanie zaoferować głodna, nieurodzajna ziemia Galicji. Efekt takiej lektury świadczy zatem o dużej wartości dokumentacyjnej książki, choć czytanie jej dla czystej przyjemności jest wystarczająco motywujące, by książkę polecać jako źródło antropologiczne i literaturę kulinarną. Metoda pracy z doświadczeniem kulinarnym jako kategorią doświadczenia terenowego widoczna jest też bowiem w interesujących zdjęciach archiwalnych, dokumentujących życie codzienne na Śląsku. Pełen garnek śląskich wartości w takim wydaniu to – metaforycznie rzecz ujmując – smaczna zupa rzetelnych badań, śmietanka świetnej formy stylistycznej autentycznej gwary śląskiej i przyprawa cieszących oko fotografii, tak historycznych, jak i współczesnych. Te stare zdjęcia oddają niepowtarzalny klimat śląskiej rodziny, codziennej i świętującej, a te nowe fotografie z powodzeniem mogłyby pracować na okładkach wysokonakładowych, nowoczesnych pism kulinarnych. Smak tradycji spotyka się w takim wykonaniu z wykwintnymi wymogami współczesnego przekazu. Udało się więc tu stworzyć jednocześnie wybitną publikację antropologiczną i, bardzo udaną, nowoczesną książkę kucharską.Przepis na nowoczesną animację kultury. O etnohoryzontach wrażliwej kuchni
Książka Anny Lerch-Wójcik, oprócz warstw etnograficznej i antropologicznej oraz kulinarnej, skrywa w sobie również unikalny, bo rodzimy i oryginalny w swym zanurzeniu w lokalność, potencjał nowoczesnej animacji kultury, czyli zarys możliwych badań w działaniu. Ile można przeprowadzić na jej podstawie warsztatów z zakresu etnokuchni? Ile inspiracji transgeneracyjnych pomieszcza w sobie metoda pracy zaprezentowana w publikacji? Odpowiedzi może być tyle, ilu wrażliwych czytelników. Etnohoryzont tej książki to rzeczywistość badawcza wrażliwej na kontakt kulturowy relacji z drugim człowiekiem. Rozmowa o kuchni jest przecież zawsze mikrobadaniem kulturowym, a etnograficzna książka kucharska zaprasza wprost do kuchni wrażliwej na smak spotkania z drugim człowiekiem, przy dostatnim stole otwartości na twórczy smak różnicy i na wspólne podzielanie apetytu na to, co nowe i inne lub – przeciwnie - tradycyjne i podobne. Książka Anny Lerch-Wójcik jest dyskretnym otwarciem wielu pomysłów na lokalność w działaniu, także tym globalnie zorientowanym na dumę bycia stąd i umiejętność mądrego zrelacjonowania tej dumy innym. Etnohoryznt smaku bywa zwykle głodem otwierania wszelkich wymiarów wrażliwości kulturowych. I mimo że to w swej genezie śląska kuchnia i śląska gadka w przepisach, to jej horyzont myślenia o kuchni, rozmowie przy stole i smakowaniu codzienności lub święta, odsłania przed odbiorcą przyjemny głód antropologicznej wrażliwości na uważne smakowanie pełni życia. Wszak w kuchni, na zapiecku, bywa ukryte domowe ciepło ucieczki przed światem trudnych wyzwań, a od kuchni chcemy poznać wszystko to, co ważne. Kuchnia to bulgoczący kocioł metafor i gar dosłownych wspomnień z dzieciństwa. Trzeba do niej umieć zaglądać dojrzale i – jak mówi małopolskie powiedzenie – samemu grzebać po garach. W tym kulturowym garze, a na Śląsku w boncloku, pełno jest żywych, choć i starych danych kulturowych, które dobrze się przechowały od dawna do teraz. Pełny bonclok czeka więc tu na otwarcia tradycji!
![]() Autorka książki © Ania Lerch-Wójcik |
Link do publikacji umieszczonej na blogu Autorki: https://bonclok.pl/o-boncloku-autorce.html
1 | 2 |
Notka o autorze
Anna Kapusta - antropolożka społeczna i literaturoznawczyni (w zakresie antropologii literatury). Absolwentka: Podyplomowych studiów z zakresu zarządzania kulturą (Uniwersytet Jagielloński 2018), Podyplomowych studiów w zakresie: Romowie w Polsce – historia, prawo, kultura, stereotypy etniczne (Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie 2018), Podyplomowego Studium Muzeologicznego (Uniwersytet Jagielloński 2017), Podyplomowych studiów z zakresu gender (Uniwersytet Jagielloński 2007), Socjologii (Uniwersytet Jagielloński 2007), Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych (Uniwersytet Jagielloński 2007) oraz Filologii Polskiej (specjalności komparatystycznej, Uniwersytet Jagielloński 2006). Badaczka terenowa, wykonawczyni grantów badawczych finansowanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Uniwersytet Jagielloński. Autorka monografii naukowych: Kieszenie i podszewki. Podteksty kultury (2013), Gry w kulturę: gry w mit. Mitografia jako lektura (2012), Od rytuału do mitu? Teatr Śmierci Tadeusza Kantora jako fakt antropologiczny (2011) i Mitologie twarzy. Cyprian Norwid i Stanisław Wyspiański – próba komparatystyki mitu (2007). W latach 2012-2013 laureatka stypendium START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w dziedzinie literaturoznawstwa, a także m. in. Stypendium Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2012), Stypendium Edukacyjnego Miasta Krakowa (2010) i Stypendium Twórczego Miasta Krakowa w dziedzinie literatury (2008). Biblioterapeutka, twórczyni i praktyczka koncepcji tekstoterapii kulturowej.
Komunikaty
Etnologia.pl
czasopismem
Pragniemy poinformować, iż z dniem 31.03.2010 roku decyzją Sądu Okręgowego w Poznaniu Wydział I Cywilny strona internetowa www.etnologia.pl została zarejestrowana jako czasopismo pod tytułem Etnologia i wpisana do rejestru Dzienników i Czasopism Sądu Okręgowego w Poznaniu pod numerem RPR 2613.
Serwisy powiązane tematycznie
O Ludach Północy

Arktyka.org - informacje o rdzennych ludach zamieszkujących obszary Arktyki i terenów subarktycznych. Historia, kultura, teraźniejszość.
Indianie Ameryki Pn.
Indianie.org.pl - kultura, sztuka i tradycja Indian Ameryki Północnej - teksty, galerie fotografii, krótkie prezentacje filmowe i muzyka.