Etnologia.pl

Etnologia | Kultura | Antropologia

O serwisie
Zadaniem, jakie stawiamy przed sobą, jest uwolnienie etnologii z jej akademickiej niedostępności; wykazanie, jak daleko i szeroko poza mury uczelni może sięgać ...
czytaj...

Etnologia.pl poleca

Robert Young
Postkolonializm
Young dokonuje przeglądu kulturowych, społecznych i ...

Etnologiczne spojrzenie na rzeczywistość

Serwis etnologiczny

Okołoetnologicznie

Współczesna pogoń za utraconą młodością



Współczesne oblicze juwenalizacji

Źródło: Internet

Artykuł podejmuje problematykę zjawiska juwenalizacji, które w coraz większym stopniu staje się symbolem współczesnej epoki. Brak akceptacji zmian jakie zachodzą w człowieku pod wpływem upływającego czasu destrukcyjnie wpływa na zdrowie fizyczne, psychicznie jak i społeczne osób nie mogących pogodzić się z tą sytuacją. Wpływ mediów propagujący wymóg bycia wiecznie pięknym i młodym powoduje bunt pokolenia starszych przeciw starości oraz nie myślenia o przyszłości przez ludzi młodych. Przejawy wielokrotnie wręcz rozpaczliwej chęci zatrzymania atrybutów wieku młodzieńczego bez problemów można zaobserwować w toku codziennego życia. Przełamując tematy tabu, typu związki starszych kobiet z mężczyznami, mogącymi być ich synami zmuszeni jesteśmy do refleksji i poszukania odpowiedzi, czy młodość związana jest tylko z pięknem wizualnym. Praca ma na celu ukazanie negatywnych skutków braku akceptacji przemijania, które jest naturalnym procesem ludzkiej egzystencji. Całość sprowadza nas do wniosku, iż osoby nie mogące pogodzić się z upływem czasu nigdy nie osiągną poczucia szczęścia i zadowolenia.

Na koniec 2010 roku liczba osób w Polsce w wieku poprodukcyjnym (60+/65+) wyniosła 6,44 mln. GUS prognozuje, że w roku 2035 liczba ta wzrośnie o 49% tym samym wynosząc 9,62 mln (Rządowy Program na rzecz Aktywności społecznej osób Starszych na lata 2012-2013). Mimo tak zwiększającej się populacji ludzi starszych, obserwuje się wśród nich brak zgody na wiek metrykalny, zaprzeczenie nieodwracalnym etapom w życiu człowieka, negacje przemijania, kult młodości i nieustanną, nieprzemijającą pogoń za nią. Ten współczesny trend młodości obecny jest w wielu dziedzinach życia, m.in. w mediach. Zauważalne jest zagubienie człowieka, życie chwilą, brak refleksji nad negatywnymi skutkami tak pojętej filozofii życia. Poniżej podaje różnorodne przykłady świadczące o nieustannej gonitwie za przemijającą młodością oraz ich negatywne skutki dla człowieka.

Zjawisko juwenalizacji polegające na eksponowaniu i traktowaniu jako pierwszoplanowych wartości i wzorów charakterystycznych dla życia młodzieży mocno eksponuje postawy takie jak: spontaniczność, idealizm, optymizm, krytycyzm, aktywność (Kubinowski 2006:9). Wzmacniane są one przez przekazy medialne między innymi reklamy, w których nawet produkty przeznaczone dla osób w podeszłym wieku prezentowane są przez młodych. Odpowiednim przykładem jest również Hollywood, miasto gwiazd, dla których czas jakby stanął w miejscu, są piękni, młodzi, pełni życia mając nawet przeszło pół wieku w dowodzie osobistym.
Zbigniew Mentel na temat kultu młodości mówi: „Kult młodości (…) dotyczy stanu fizycznego, ale to jest związane chyba z tym, że młodość jest obecnie rodzajem towaru. Ma wartość rynkową. Młody wygląd wiąże z jakimś ideałem społecznym, ideałem estetycznym, ma być lepszy i więcej warty. Kiedy wylansuje się taką tezę, to wtedy można zarabiać na tzw. drugiej młodości, trzeciej młodości, czwartej młodości. Jest mnóstwo firm, które po wpisaniu do Internetu hasła „druga młodość” (…) proponują właśnie różnego rodzaju usługi, które mają regenerować człowieka pod względem fizycznym (…) oferują zabiegi w tzw. „kapsule młodości”” (www.youtube.com).
W obecnych czasach nie możemy się „tak po prostu” godnie zestarzeć. Starość jest nie modna. Siwe włosy i zmarszczki nie są już oznaką mądrości i pokaźnego zasobu doświadczenia życiowego. Są raczej kolejnym zwiastunem przemijania, którego skrupulatnie należy się pozbyć. Należy mieć jednak na uwadze, że ta filozofia życia oparta na zabawie, przyjemnościach niesie ze sobą wiele negatywnych skutków. Ludziom wyznającym zasadę życia „carpe diem” (czytaj: żyj chwilą) niepotrzebna jest wiedza o przeszłości ani o przyszłości, po co zaprzątać umysł sprawami wczorajszymi tak jak i jutrzejszymi, liczy się tylko tu i teraz. Nie jest im potrzebna znajomość historii swojego narodu ponieważ są kosmopolitami, obywatelami całego świata, ich domem jest cały glob. Niepotrzebne są autorytety skoro są sami dla siebie bogami. Podobnie sprawa ma się z instytucją rodziny, z którą „ładnie wychodzi się tylko na zdjęciach”. Należy unikać odpowiedzialności, lepiej być „singlem”, bo tak jest wygodniej, a dodatkowo jest to „trendy”. Konsekwentnie są odkładane decyzje dotyczące założenia rodziny, urodzenia dziecka bo jest „jeszcze na to czas”. Nie będąc ograniczonym w czasie można oddać się przyjemnościom jakie oferuje współczesny rynek dóbr i usług konsumpcyjnych, zmieniać zainteresowania i hobby, całkowicie im się oddając. Można trwać w nieustannym poszukiwaniu mocnych wrażeń i adrenaliny, przełamując granice strachu, moralności, estetyki itp. bowiem młodość nie zna granic. W procesie juwenalizacji dochodzi do odwrócenia tradycyjnego modelu przekazu kulturowego w zakresie nowoczesnej wiedzy i umiejętności. M. Mead określa to działanie jako „kulturę prefiguratywną”, w której to dzieci stają się nauczycielami dorosłych. Szczególnie charakterystyczna jest ona dla społeczeństw nowoczesnych, dynamicznie rozwijających się technologicznie (Kubinowski 2006:9). Obecnie osoby starsze nie są już źródłem wszelakiej wiedzy, wnuczek nie idzie do swojego dziadka po radę, bo tę znajdzie w Internecie. Podobnie współczesny dziadek coraz częściej przychodzi do wnuka aby ten nauczył go korzystać ze skarbnicy wiedzy – z Internetu.

Obsesja pięknego wyglądu

Za symbol juwenalizacji można także uznać cieszące się wielką popularnością wszelkie zabiegi i operacje plastyczne, którym poddają się już nie tylko gwiazdy filmowe ale zwykłe kobiety zauważające defekty w swojej urodzie spowodowane upływem czasu. Wszystkim są dziś znane takie metody poprawy urody jak botoks, lifting czy liposukcja. Te zabiegi są coraz częściej popularyzowane a także publicznie pochwalane przez sławne osoby, które dla wielu stanowią model do naśladowania. Odmładzające zastrzyki bardzo często dają efekt odwrotny do zamierzonego, czego potwierdzenie znajdujemy w zniekształconych, sztucznych, kamiennych twarzach lub innych częściach ciała pań z nich korzystających. To jednak nie zniechęca zainteresowanych, pragnących za wszelką cenę zatrzymać czas, przed ich wykonywaniem.
Ale nie tylko dojrzałe kobiety, uważające zmarszczki za największego wroga młodości korzystają ochoczo z kuracji „jadem”. Jakiś czas temu Internetem wstrząsnęła wiadomość o matce, która wstrzykuje swojej 8-letniej córce regularnie zastrzyki z botoksu, tłumacząc: „Chcę, żeby w przyszłości została gwiazdą. Kiedyś mi za to podziękuje! (...) Więcej matek powinno robić to dla swoich córek” (www.kobieta.wp.pl). Powiem tylko tyle: „Boże widzisz i nie grzmisz!”.
Obecnie każdy dba o swój wygląd zewnętrzny, każdy chce być piękny, uznając to bardzo często za wyznacznik szczęścia i sukcesu. Dlatego też przemysł kosmetyczny w tym wszelkiego rodzaju kremy, tabletki odmładzające jak i salony kosmetyczne, salony odnowy biologicznej, czy Spa, cieszą się dużym wzięciem. Również media odgrywają ogromną role w procesie juwenalizacji powodując, iż życie społeczne staje się imitacją rzeczywistości ekranu. Mass media jak pisze E. V. Sullivan „stały się najpotężniejszym instrumentem kształtowania systemu wartości” (Melosik 2003:23). Dla znacznej części społeczeństwa telewizja stanowi bardzo często jedyne źródło rozrywki, wszelkiej informacji. Włączając tv oglądamy reklamy, w których dwudziestoparoletnie piękne dziewczęta zachwalają maseczki po których ich skóra staje się „jeszcze” młodsza. Prezenterzy zachęcają do zakupu kremów na pierwsze zmarszczki. Bardziej świadomy widz zauważa, iż te przekazy medialne są kłamliwe i sztuczne. Telewizja manipuluje umysłami, zniewala je, dla niej najważniejszy jest zysk. Pomimo to każdy w głębi duszy marzy o wyglądzie gwiazdy filmowej, pragnie być wiecznie piękny i młody, chce odtwarzać swoje życie jak taśmę filmową. Niemniej jednak należy uświadomić sobie, że wszystko ma swój termin ważności, że nasze istnienie składa się z bezpowrotnych etapów, i tylko od nas zależy jak one będą wyglądać. Naszym celem powinno być życie z godnością, z poczuciem zadowolenia, samospełnienia i samoakceptacją.

Zjawisko „kuguarzyc” jako recepta na przedłużoną młodość

Źródło: Internet

Innym zjawiskiem „przywracającym młodość”, jest dość kontrowersyjne ale jak najbardziej rzeczywiste zjawisko „kuguarzyc”. Tradycyjny model związków zakłada parę (tj. kobietę i mężczyznę) w tym samym lub podobnym wieku, różnice stanowiące kilkanaście lat budzą w niektórych lekki niesmak, mniejszy w przypadku jeśli stroną młodszą jest kobieta. Tej sytuacji przeciwstawiają się „kuguarzyce”, „drapieżne kobiety-koty", są to panie w średnim wieku, najczęściej po 40 lub 50 roku życia, które umawiają się z młodszymi mężczyznami często w wieku ich dzieci w celach towarzyskich. „Rasowa kuguarzyca” jest kobietą raczej zamożną, o ustabilizowanej sytuacji materialnej, która wie, że jest atrakcyjna i zamierza to wykorzystać w intencji zdobycia młodszego mężczyzny (www.kultura.wp.pl). Na Zachodzie, szczególnie w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii, powstaje coraz więcej portali umożliwiających spotkanie „prawdziwej kobiety” z młodymi mężczyznami, często chłopcami. Jak wynika z brytyjskich badań, odsetek kobiet umawiających się z „młodziakami” wzrósł na przestrzeni ostatnich 35 lat o połowę. W 2003 roku – według badań American Association of Retired Persons – 34 proc. czterdziestolatek umawiało się z młodszymi od siebie mężczyznami w celu nawiązania bliższych relacji (Nowak). Proporcjonalnie do coraz szerszego zainteresowania tym zjawiskiem na rynku pojawiają się różne poradniki, programy telewizyjne a nawet filmy dla „nowicjuszek”. W pozycji „Jak uwieść młodszego faceta” napisanej przez brytyjską dziennikarkę Kate Mulvey, autorka wprowadza czytelnika w świat „kuguarzyc” zaczynając od podstaw. Przedstawia wszelkie reguły oraz kodeks postępowania kobiet „kocic”. Mulvey radzi także, jaką przyjąć postawę, co robić i czego absolutnie nie robić, żeby zatrzymać przy sobie młodego kochanka (www.kultura.wp.pl).

Na zakończenie tego zagadnienia odwołam się do artykułu opatrzonego jakże wymownym tytułem „Wyznania niedoszłej kuguarzycy”. Jedna z kobiet tłumaczy co dają związki z młodszymi partnerami: „Młodszy mężczyzna pomoże ci poczuć się młodo (...) To cudowne uczucie. Wciąż czuję się młoda i seksowna, a w dodatku tyle się dzieje” (Cavendish). Czy taka forma „odmładzania się” jest faktycznie skuteczna? Cóż, o to wypada zapytać już chyba samych zainteresowanych ...
Według mnie młodość to stan ducha. Nie potrzebna jest ta cała „otoczka” atrybutów i cech charakterystycznych dla wieku młodzieńczego, które prezentowane „na siłę” przez osoby starsze są nielogiczne, nieestetyczne i po prostu śmieszą (tzw. „dzidzia piernik”). Każdy z nas rodząc się ma przypisane również odejście z tego świata, to rzecz naturalna. Czy nie lepiej więc pogodzić się z przemijalnością życia, zaakceptować zmiany jakie w nas zachodzą? Nie akceptując i nie kochając samego siebie nigdy nie będziemy w stanie obdarzyć miłością innych, a wtedy nie pomoże nawet nasz wiecznie młody wygląd.

Źródła:

• Melosik Z. (2003) Edukacja, młodzież, kultura współczesna. Kilka uwag o teorii i praktyce pedagogicznej, „Chowanna” t. 1 (20), s. 23.
• Kubinowski D. (2006) Nowe procesy i zjawiska kulturowe jako wyzwanie dla współczesnej pedagogiki kultury – wprowadzenie, w: Kubinowski D. (red.) Pedagogika kultury t.II, Lublin, Wydawnictwo Naukowe UMCS, s. 9.

Źródła online:

• Cavendish L., Wyznania niedoszłej kuguarzycy, http://kobieta.onet.pl/zdrowie/psychologia/wyznania-niedoszlej-kuguarzycy/qm8cs (18 czerwca 2013).
• Kuguarzyca i toyboy, http://kultura.wp.pl/title,Kuguarzyca-itoyboy, wid,13518123,wiadomosc.html?ticaid=11010b&_ticrsn=3 (19 czerwca 2013).
• Matka wstrzykuje 8-latce botoks! Nowa moda?!, http://kobieta.wp.pl/kat,65524,title,Matkawstrzykuje- 8-latce-botoks-Nowa-moda,wid,13252946,wiadomosc.html (18 czerwca 2013).
• Nowak M., Kuguarzyce kontra kury domowe, http://tvp.info/magazyn/pogodzinach/ kuguarzyce-kontra-kury-domowe/3308989 ( 19 czerwca 2013).
• Prof. Leszek Kołakowski: O kulcie młodości, http://www.youtube.com/watch?v=-5PS47hrqF8 (18 czerwca 2013).
• Rządowy Program na rzecz Aktywności społecznej osób Starszych na lata 2012-2013, https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:uiB64Uqg_6gJ:www.mpips.gov.pl/gfx/mpips/u serfiles/_public/1_NOWA%2520STRONA/Aktualnosci/seniorzy/Rzadowy%2520Program%25 20ASOS_2012-2013.pdf+liczba+ludzi+starszych+w+polsce+2012&hl=pl&gl=pl&pid=bl&srcid=ADGEESg- 8gl3bUixfG0UYSfQxV5VTGfLLDQdAxQO3XEnWKssSh4DFBBWXpnTwdSKHLNFuKLvC09f tkdus0NDjX__7ypQIFu8jUY16bXmBdtP26LqVNaPWCEadgM8jCFvJzuXOKvS96k& sig=AHIEtbT0WGbpJuYOp5knH_9FUDUk8c72NQ ( 18 czerwca 2013).



Komunikaty

Serwisy powiązane tematycznie

Etnologia.pl

© Copyright Etnologia.pl 2006-2019 | Design: MediaGroup.pl | Zasady współpracy: Regulamin | Administrator: Kontakt